Review: Indiana Jones and the Great Circle

Tijdens mijn opvoeding besloten mijn ouders mij op jonge leeftijd al kennis te laten maken met de kracht van verhalen. Niet zozeer door boeken voor te lezen, maar vooral door films te introduceren. Op die leeftijd waren het uiteraard de tekenfilms van Disney die mij wisten te raken, maar toen ik op mijn derde de eerste Star Wars zag (en niet begreep wat het precies was, maar volledig gegrepen werd door wat ik zag), haalde mijn vader zijn Lucasfilm-collectie uit de kast. Het was dan ook op jonge leeftijd dat mijn passie voor de films van Lucas (en later Spielberg) een grote rol kreeg in mijn leven. En daarbij mocht Indiana Jones uiteraard niet ontbreken.

In de jaren sinds mijn kennismaking met de archeoloog heb ik zijn films keer op keer opnieuw bekeken. En hoewel de originele drie altijd torenhoog blijven staan op mijn favorietenlijst, kan ik mij nog steeds goed vermaken met de vierde en vijfde delen. Ook The Young Indiana Jones Chronicles, een serie uit de jaren negentig, wist mij te bekoren. De wereld van Indy sprak mij altijd aan, wist mij mee te nemen op avontuur en raakte mij op een manier die weinig andere films konden evenaren. Ik keek niet alleen naar Indiana Jones; ik wílde Indiana Jones zijn. Natuurlijk zijn er door de jaren heen behoorlijk wat games verschenen met Indy in de hoofdrol, maar op een paar na waren het nooit echt geweldige titels. Fate of Atlantis, de point-and-click-game die LucasArts lang, lang geleden uitbracht, bleef voor mij de beste manier om een Indy-avontuur te beleven in een videogame. Dat bleef zo vele, vele jaren. Tot nu.

Waar we Harrison Ford vorig jaar nog zagen jagen op de Dial of Destiny in de laatste Indiana Jones-film, lijkt MachineGames deze ’tijdreistool’ te gebruiken om terug te keren naar het moment dat Indiana Jones op zijn sterkst was: de jaren tachtig, precies tijdens de release van de originele drie films. Niet alleen weet Indiana Jones and the Great Circle de sfeer uit de originele films tot in perfectie na te bootsen, het vertelt ook het beste Indiana Jones-verhaal sinds de release van The Last Crusade. Het pakt de beste elementen uit de films, voegt daar nieuwe omgevingen, personages, een prachtige soundtrack en een perfecte digitale weergave van Harrison Ford aan toe. En hoewel er tijdens de aankondiging van de game veel te doen was over bepaalde keuzes (waarom zagen we deze game vanuit Indy’s ogen, in plaats van over zijn rug?), blijkt nu dat ontwikkelaar MachineGames grotendeels de juiste beslissingen heeft genomen. They choose, wiseley…

MachineGames kennen we vooral van de recentere Wolfenstein-games, dus het vechten tegen nazi’s terwijl er occulte zaken spelen, is geen nieuw terrein voor de studio. Net als in die games is het hoofdpersonage volledig vanuit de ogen van hemzelf te zien, en is de game sterk verhaalgedreven. Maar daar houden de vergelijkingen met de Wolfenstein-games wel zo’n beetje op. Indiana Jones is geen spel waarin je met wapens alles wat los en vast zit neerschiet om je een ware held te voelen na het uitschakelen van tientallen vijanden. Indiana is een archeoloog die zijn wapens enkel als laatste redmiddel inzet. Daarom richt de game zich meer op het verkennen van de omgevingen en het zo onzichtbaar mogelijk passeren van vijandelijke troepen. Het duurde uren voordat ik mijn eerste kogel afvuurde, en ik kan op één hand tellen hoe vaak ik mijn revolver getrokken heb tijdens het spelen. Deze benadering voelt misschien onverwacht bij een game die vanuit Indy’s perspectief gespeeld wordt, maar het creëert een unieke ervaring die helemaal in de geest van Indiana Jones past.

Het is bovendien duidelijk dat MachineGames zijn roots in Starbreeze Studios weet te vinden, de studio die lang geleden The Chronicles of Riddick: Escape from Butcher Bay maakte. Deze nieuwe Indiana Jones-game lijkt meer op die titel dan op de recentere games van ze. Daarnaast, wie verwacht dat Indiana Jones and the Great Circle een game is zoals Tomb Raider of Uncharted, zit er compleet naast. En dat juich ik alleen maar toe. Het zorgt ervoor dat The Great Circle niet zomaar de zoveelste avonturengame is, maar fris en vernieuwend aanvoelt, zonder te vergeten wat de franchise zo geliefd maakt.

Daarnaast werkt het gekozen perspectief uitstekend om de schaal van de game over te brengen. De eerste keer dat je iconische locaties bezoekt, zoals een piramide, voel je je als Indy heel klein, juist omdat de omgeving zo overweldigend groot is. Dit effect is veel moeilijker over te brengen wanneer de camera achter het personage geplaatst zou zijn. Ook tijdens de vele puzzels die je in het spel tegenkomt (want weet: dit spel geeft puzzels prioriteit boven actie) is de keuze voor dit perspectief een slimme zet. Terwijl je puzzels oplost, maakt Indiana voortdurend notities in zijn dagboek. Jij haalt oplossingen uit de vele hints, teksten en foto’s die je onderweg verzamelt. Dit notitieboekje past perfect bij het personage en is een slimme manier om alles overzichtelijk te houden. Wat ik bovendien waardeer, is dat je, wanneer je echt vastloopt, een foto van de puzzel kunt maken. Soms geeft Indiana dan een hint om je verder te helpen. Het is nooit de volledige oplossing, slechts een zetje in de goede richting. Dit systeem heeft me een paar keer geholpen en bespaarde me de moeite om een walkthrough online op te zoeken, die er vóór de release natuurlijk nog niet was.

Vanaf de tutorial wist de game me te grijpen. MachineGames introduceert het spel op een bijzonder sterke manier. Waar ik tutorials normaal gesproken ervaar als een noodzakelijk kwaad, maakt de ontwikkelaar er hier iets unieks en interessants van, wat elke fan van de franchise meteen zal aanspreken. Maar daarover vertel ik liever niet te veel; dat moet je zelf ervaren. Al snel merk je dat de game je meeneemt naar indrukwekkende locaties. Uiteraard mag Marshall College, bekend uit meerdere films, niet ontbreken in een game als deze. De omgevingen zitten vol details en geheimen die je voortdurend afleiden, op de best mogelijke manier. Zo bracht ik tijdens mijn bezoek aan het Vaticaan uren door met zijactiviteiten die naast het hoofdverhaal op elk moment op te pakken zijn. Op elke ‘open locatie’, waar je vrij kunt rondlopen, zijn geheimen te ontdekken, extra missies vrij te spelen en mogelijkheden om je personage sterker te maken. Normaal gesproken laat ik zijmissies vaak liggen. Als het belangrijk was, zat het wel in het hoofdverhaal, toch? Maar in The Great Circle weet MachineGames de zijmissies zo te verweven met het hoofdverhaal dat ze echt iets toevoegen. Je leert meer over de gebeurtenissen, kennis die later van pas kan komen. Mis je ze, dan verlies je niets essentieels, maar ze zorgen wel voor extra diepgang.

Het verhaal zelf is ijzersterk. Sterker nog, het is beter dan in elke film die na The Last Crusade is verschenen in de franchise. En dat terwijl een goed Indy-verhaal juist heel simpel mag zijn: het draait om de zoektocht naar een artefact. De Ark des Verbonds, de Heilige Graal of de Dial of Destiny—en het liefst vinden we die eerder dan de nazi’s. De game blijft trouw aan deze formule. In 1937 keert Indiana Jones terug naar Marshall College na een breuk met zijn verloofde Marion Ravenwood. (De game speelt zich af ná Raiders of the Lost Ark) Hij wordt gevraagd een inbraak op de universiteit te onderzoeken, maar wordt al snel bewusteloos geslagen door een gigantische man genaamd Locus. Wanneer Indy bijkomt, ontdekt hij dat Locus een gemummificeerde kat heeft gestolen. Jones vindt een medaillon met een symbool dat verwijst naar het geheime archief van het Vaticaan. Dit leidt hem naar Vaticaanstad, dat onder controle staat van Benito Mussolini en zijn Blackshirts. Mussolini werkt samen met de nazi-archeoloog en occultist Emmerich Voss. Wat volgt, is een avontuur vol puzzels, ontdekkingen en vuistslagen, allemaal verbonden aan The Great Circle: een reeks heilige locaties die samen een perfecte cirkel rond de aarde vormen. Indy vermoedt dat Voss een verborgen kracht van de cirkel heeft ontdekt met potentieel desastreuze gevolgen.

Een punt van kritiek is het stamina-systeem. Jones raakt, naarmate hij meer doet, vermoeid. Logisch, dat gebeurt mij ook. Maar in de beginuren van de game loopt deze stamina-meter zo snel leeg dat het lastig is meerdere vijanden tegelijk aan te pakken. Waar ik liever een goede klap had uitgedeeld, moest ik wachten tot de meter zich weer vulde. Dit leidde ertoe dat ik tijdens gevechten vooral aan het ontwijken en achteruitlopen was, puur om de energie te vinden om opnieuw toe te slaan. Later in de game, wanneer je Indy sterker maakt, wordt dit probleem minder. Toch is het een kleine smet op de beginuren van de game. Gelukkig biedt de game talloze voorwerpen die je kunt oppakken om te gebruiken, en dat maakt het vechten interessanter. De moeilijkheidsgraad is bovendien aanpasbaar, zodat je de uitdaging kunt afstemmen op jouw voorkeur. Wil je vooral verkennen en puzzelen, dan kun je de gevechten minder intens maken. Wil je een echte uitdaging, dan zet je de slider op maximaal. Succes! Een ander minpuntje is dat sommige vijanden door vermommingen heen kijken. Wanneer je je bijvoorbeeld verkleedt als priester in het Vaticaan, laten de meeste mensen je met rust, maar sommige hooggeplaatste vijanden doorzien de vermomming direct en vallen je aan. Het is een vorm van ‘videogamelogica’ die hier niet helemaal overtuigt.

Wanneer je de game hebt uitgespeeld, kun je terugkeren naar de vele locaties die je tijdens je avontuur hebt bezocht. Naast de zijmissies die je misschien hebt gemist, zijn er nog tal van puzzels om op te lossen, relieken om te vinden en mensen om te helpen. Zelfs na de aftiteling kan deze game je nog geruime tijd bezig houden. Dat is prettig, zeker omdat het hier om een pure singleplayerervaring gaat. Zo’n game wil je niet na een uurtje of twintig aan de kant leggen in afwachting van DLC. Je wilt meer uit het avontuur halen, Indy sterker maken en nog meer geheimen ontrafelen. Omdat ik persoonlijk iemand ben die graag games voor de volle honderd procent voltooit, weet ik dat ik nog flink wat tijd in deze game moet steken. En dat is absoluut geen straf.

De presentatie van het spel verdient speciale aandacht. Zoals ik eerder al aangaf, voelt de game volledig als Indiana Jones, en de presentatie speelt daar een grote rol in. Dit komt niet alleen door de indrukwekkende grafische kwaliteit. Ik speelde de game op de Xbox Series X en was oprecht onder de indruk van de visuele pracht die MachineGames hier neerzet. De manier waarop de omgevingen zijn vormgegeven, hoe personages bewegen en hoe Indiana zelf eruitziet als een levensechte versie van Harrison Ford—het draagt allemaal bij aan de geloofwaardigheid van dit avontuur. Daarbij is duidelijk goed gekeken naar de kleine trekjes van Ford: het subtiele glimlachje aan één kant van zijn mond, de fonkel in zijn ogen wanneer hij een oplossing bedenkt, het steeds wijzen met zijn vinger en zijn iconische houding.

Daarnaast is het fascinerend hoe dichtbij Troy Baker komt qua stemacteerwerk. Wanneer je je ogen sluit, lijkt het alsof je naar een jongere versie van Harrison Ford luistert. Baker heeft niet alleen de stem ingesproken, maar ook de rol geacteerd, en dat doet hij op fenomenale wijze. Hij begrijpt dit personage, hij is dit personage. Ik zou geen enkel bezwaar hebben tegen een geanimeerde Indiana Jones-film waarin hij opnieuw in de huid van Indy kruipt. Ook de vertolking van Marcus Brody door David Shaughnessy is noemenswaardig. Brody is een belangrijk personage uit de films en speelt ook een rol in de game. Het is bijna ongelofelijk hoe goed Shaughnessy de rol tot leven brengt, zeker wetende dat de oorspronkelijke acteur, Denholm Elliot, al lange tijd is overleden. Zowel zijn stem als zijn bewegingen zijn met precisie en respect gerecreëerd in The Great Circle.

Deze aandacht voor detail zie je niet alleen terug in de personages en omgevingen, maar eigenlijk in alles wat je onderweg tegenkomt. Zo liep ik door een donkere tombe met een brandende kaars en merkte ik dat het kaarsvet langzaam naar beneden druppelde terwijl ik bezig was met een puzzel. Ramen zijn smerig en hebben wasstrepen, en kleding ziet eruit alsof het echt van stof is gemaakt. En uiteraard oogt Indy’s jas gewoon als een echte lederen jas. Dezelfde zorgvuldigheid is ook in de audio verwerkt. Denk eens terug aan de originele films: wanneer Indiana een klap uitdeelt, klinkt dat overdreven hard en typisch jaren tachtig. Onrealistisch? Absoluut, maar het hoort bij de charme van de franchise. Dat is in de game perfect vertaald. Wapens klinken zwaarder, gewelddadiger en vooral dreigender dan hun echte tegenhangers, en de klappen die je uitdeelt, komen heerlijk binnen. De geluidseffecten, zoals een vuist die een gezicht raakt, zijn fantastisch en versterken de actie. Wat de soundtrack betreft, doet de game zeker niet onder voor de films. Hoewel John Williams niet betrokken is, weet componist Gordy Haab een fenomenale score neer te zetten. Haab, bekend van zijn werk aan onder andere Star Wars Battlefront, Jedi: Fallen Order en Jedi Survivor, brengt een soundtrack die perfect aansluit bij de sfeer van Indiana Jones. Het feit dat deze muziek zich kan meten met het werk van Williams, is een enorm compliment.

Indiana Jones and the Great Circle is alles wat een Indy-game hoort te zijn. Het respecteert het bronmateriaal, vertelt een intrigerend verhaal en combineert nostalgie met moderne gameplay. Met een perfecte balans tussen avontuur, puzzels en actie bewijst het dat Indiana Jones nog steeds relevant is anno nu. Deze game is onmiskenbaar een passieproject van de ontwikkelaar en een prachtig eerbetoon aan een tijdloze franchise. Mijn game van het jaar? Zonder twijfel.