Review: Senua’s Saga: Hellblade II

Hoewel al aangekondigd in december 2019 tijdens de onthulling van de Xbox Series X|S, brengt Ninja Theory nu, bijna vijf jaar later, eindelijk Senua’s Saga: Hellblade II uit. Een game die vanaf de eerste beelden bekend stond als een grafisch wonderkind en die moest dienen als de opvolger van Hellblade: Senua’s Sacrifice, een titel die bij veel gamers in het hart is gesloten. De verwachtingen lagen daarom ook meteen bijzonder hoog. Maar weet de game al die jaren later te leveren wat ons beloofd werd?

Om te kunnen duiken in dat wat Hellblade II is geworden, moeten we even terugkijken. Ontwikkelaar Ninja Theory gaf ons in het verleden al games als Heavenly Sword, Enslaved: Odyssey to the West en DMC: Devil May Cry, maar kreeg een bijzondere status na de release van Hellblade: Senua’s Sacrifice in 2017. De game, die op de consoles tijdelijk exclusief was voor de PlayStation, volgt de reis van Senua, een Keltische krijger die door een donkere, mythische versie van het oude Scandinavië trekt om de ziel van haar overleden geliefde Dillion te redden uit de handen van de god Hela.

Waar Hellblade zich compleet weet te onderscheiden van elke andere game, is de gedetailleerde en respectvolle benadering van verschillende psychische aandoeningen. Senua lijdt tijdens de gehele game aan ernstige psychoses, wat zich uit in het horen van stemmen en het ervaren van visuele hallucinaties. De hele game lang hoort het hoofdpersonage, en dus de speler ook, stemmen uit alle hoeken en gaten komen. Een ervaring zoals geen andere, helemaal wanneer je de game met een goede headset speelt.

Om dit zo goed mogelijk te realiseren werkte Ninja Theory nauw samen met neurowetenschappers, psychologen en mensen die zelf ervaringen hebben met psychoses om een authentieke weergave te creëren van hoe het moet zijn om met deze beperkingen te leven. Het mooie van de game is dat dit nergens wordt gebruikt als een gimmick om anders te zijn, maar het brengt een unieke manier van spelen door de combinatie van sterke visuals en binaurale audio waardoor de audio in 3D om je heen gaat, om zo Senua’s fysieke en mentale strijd extra intens te maken.

Het mocht baten. Hellblade: Senua’s Sacrifice won vele prijzen, waaronder BAFTA’s voor de beste game en beste muziek, en kreeg veel respect voor de manier waarop het gevoelige thema’s wist te gebruiken in een videogame. Daarnaast werd de game geprezen voor de visuele prestaties, het acteerwerk (van met name Melina Juergens als Senua) en wist het een kritisch en commercieel succes te worden.

De game werd na het succes op de PlayStation 4 en Windows later ook naar de Xbox One en de Nintendo Switch gebracht en kreeg een Xbox Series X-upgrade. Opvallend was dat deze upgrade de PlayStation 5 niet mocht halen. Reden? Tijdens de E3 van 2018 kondigde Microsoft aan dat Ninja Theory over was gekocht en het nu viel onder de Xbox Game Studios. In de deal werd besproken dat Ninja Theory gewoon hun eigen ding mocht blijven doen, maar dit keer met Microsoft-geld om hun visie te realiseren. Anderhalf jaar later werd Hellblade 2 aangekondigd. Vier en een half jaar geleden. Het moment is eindelijk daar.

Waarom ik deze review begin met een geschiedenis van de franchise? Omdat het een grote meerwaarde is wanneer je het eerste deel gespeeld hebt voordat je aan de tweede Hellblade begint. Hoewel Ninja Theory een korte samenvatting geeft van wat er in dat avontuur gebeurde, weegt dat niet op tegen de ervaringen zelf ervaren en dat eerste spel daadwerkelijk tot een einde te hebben gebracht. Ja, Hellblade 2 kan gespeeld worden zonder dat eerste deel bij kennis te hebben, maar de game zal meer betekenen wanneer de aftiteling van deel één ooit over je scherm is gegaan. Alsof een diepere laag opent wanneer je eerder op pad bent geweest met Senua en de stemmen die tegen haar praten.

Maar nogmaals, het kan ook zonder deze voorkennis. Je gaat echter wat context en uitleg missen die ervoor zorgen dat Hellblade 2 naar een hoger plan wordt getrokken. Op momenten zal Ninja Theory teruggrijpen naar momenten uit dat eerste deel, wanneer deze cruciaal zijn voor het nieuwe verhaal, maar zal hier steeds redelijk oppervlakkig blijven. Dit is een nieuw verhaal dat verder gaat op wat geweest is. Wanneer dit de eerste Hellblade is die je gaat spelen zal dit op momenten kunnen zorgen voor vraagtekens. Echter, wanneer je dat eerste deel gespeeld hebt, merk je hoe naadloos dit tweede deel doorgaat op alles wat op Senua’s pad is geweest.

Waar Senua aan het einde van de eerste game vrede kon vinden in het grote verlies dat ze geleden had, betekende dit niet dat er geen consequenties zouden komen voor hen die het verlies hadden veroorzaakt. De Northmen, degene die Dillion van haar afnamen, zullen boeten voor wat haar is aangedaan. Daarom laat Senua zich net voor de game vrijwillig gevangen nemen door slavenhandelaars om door hen naar IJsland gebracht te worden, daar te ontsnappen en op zoek te gaan naar de moordenaars van haar geliefde.

Echter, al snel merkt Senua dat de gevaren uit haar verleden niet geheel achter haar liggen wanneer blijkt dat de slaven hier niet gebracht worden om te werken of om verkocht te worden. Duistere, lugubere zaken voltrekken zich en de missie van Senua lijkt uit te breiden. Niet alleen staat wraak hoog op de lijst, maar ook neemt ze de taak op zich om de vele onschuldige mensen om haar heen te helpen.

Hierin gebruikt Senua’s Saga: Hellblade II wederom de psychoses van Senua en haar mentale gezondheid uit het eerste deel om te laten zien hoe ze worstelt met een innerlijke strijd op momenten dat de dreigingen ook van buitenaf komen. Opnieuw weet Ninja Theory stigma’s te doorbreken en op een respectvolle manier om te gaan met psychoses om spelers te laten ervaren wat mensen met deze aandoening in het echte leven ervaren. Dingen horen die er niet zijn, dingen zien die niemand anders ziet en door waanbeelden een eigen realiteit creëren waarin steeds iemand je lijkt te achtervolgen.

Het brengt een zeer interessante dynamiek in een spel waarin de schaal groter is dan in de voorganger, meer personages uitgediept worden en het verhaal breder getrokken is. Senua is duidelijk geen superheld maar een vrouw met gebreken. Ninja Theory heeft er alles aan gedaan om dit alles zo realistisch mogelijk over te brengen. Niet alleen de mentale gezondheid van het personage, maar de visuele pracht, de audio, de werelden, alles is gegrond in realisme. Realisme met een toegevoegde laag aan folklore en fantasie om zo een ervaring te creëren zoals je deze nooit eerder hebt meegemaakt.

Om het realisme rondom de psychoses hoog te houden gebruikt het spel, net als de voorganger, binaurale audio. Hierbij komt het geluid van alle kanten je oor binnen. De game opent dan ook met de mededeling dat het het beste gespeeld kan worden met een goede headset. En ja, hoewel ik best een prima audioset aan mijn Xbox Series X heb hangen, heb ik ook de gehele game met een 7.1 headset gespeeld. Van alle kanten hoor je geluiden op je af komen, variërend van de stemmen die nooit stil lijken te zijn en in volledig 3D om je heen draaien tot voetstappen die snel op je af komen rennen.

Het draagt niet alleen bij aan het realisme van het spel, het maakt de game ook vele malen intenser. Ook omdat de stemmen in het hoofd van Senua meer dan in het eerste deel lijken te reageren op wat er op dat moment op het scherm speelt. Hellblade is hierin dan ook duidelijk geen spel voor jonge geesten. De context die gegeven kan worden door de stemmen maakt de game des te impactvoller. Zo moet je niet gek opkijken wanneer je langs een stapel lijken loopt en de stemmen doodleuk dieper ingaan op wat je ziet, zonder daarin terughoudend te zijn in hun woordkeuze. Het is ‘in your face’ op de best mogelijke manier. Ongekend.

Gelukkig weet Ninja Theory de hoge kwaliteit van het geluid aan te vullen met grafisch geweld zoals ik nog nooit eerder heb gezien. Om te zeggen dat Hellblade II een prachtige game is om naar te kijken is een understatement. Het is duidelijk dat de ontwikkelaar heer en meester is in de Unreal 5-engine. De filmische kwaliteit waar de studio voor is gegaan, is in elk frame voelbaar. Zo zijn geen kosten bespaard tijdens de vele motion capture-opnames (hallo Microsoft-geld!) en zijn zelfs de kleinste, meest subtiele bewegingen overduidelijk door acteurs geacteerd.

Met de meest indrukwekkende gezichtsanimaties die ik ooit in een game heb gezien, tot de meest brute en gewelddadige acties tijdens de gevechten, alles oogt als een product van de bovenste plank. Elk frame ademt uit dat Ninja Theory met heel veel liefde aan deze game heeft gewerkt. Daarnaast heeft het team plekken uit IJsland zeer nauwkeurig vast weten te leggen om zo realistisch mogelijk in het spel te kunnen weergeven. En dit alles zonder enige laadtijden. Het spel presenteert zich als een ‘one shot’ waarbij de camera van gameplay vloeiend overgaat in cinematics, waarna de camera uiteindelijk weer achter Senua verschijnt om door te spelen.

Zelfs wanneer een chapter gehaald is gaat deze ‘one shot’ door in het volgende level, zonder dat er ooit gekeken hoeft te worden naar een laadscherm. Heel indrukwekkend. Maar iets wat misschien nog indrukwekkender is; ik heb tijdens de gehele game geen enkele bug gezien. Nergens zag ik een visuele fout, nergens had ik vastlopers, nergens liep iets niet zoals het hoorde. Deze game is helemaal af. Dat is tegenwoordig een waar unicum.

Op het gebied van gameplay brengt de tweede Hellblade een evolutie van wat in het eerste deel te vinden was. Senua loopt vooral heel veel rond terwijl het verhaal zich om haar heen ontvouwt. Alles in deze game is zo gecreëerd dat het het verhaal ondersteunt. Omgevingspuzzels zijn exact zoals in het eerste deel waarbij je runenvormen moet uitlijnen door ze vanaf een bepaald standpunt te bekijken. Deze puzzels zijn aangevuld met nieuwe puzzels waarbij Senua de mogelijkheid krijgt om haar omgeving te manipuleren. Door ruimtelijk te denken zijn deze puzzels nooit bijzonder moeilijk en ga je als speler nooit heel lang vast zitten. En dat is ook wat de ontwikkelaar lijkt te willen. Het verhaal moet verteld blijven worden, lang vastzitten omdat een bepaalde puzzel niet lijkt te lukken is niet wat ze willen. Dat haalt je uit de ervaring. Er zijn daarom subtiele maar slimme tips aanwezig op momenten dat je echt even niet weet hoe je verder moet. Soms is het slim om toch even naar de stemmen in je hoofd te luisteren…

Het andere aspect van Hellblade is de combat. In het eerste deel was dit duidelijk het zwakste onderdeel van de ervaring. Hoewel in dit tweede deel de combat nog steeds niet het beste aspect van het spel is, is de manier waarop het onderdeel is gemaakt van het grotere geheel te prijzen. Een gigantische afwisseling is er nog steeds niet, waardoor veel gevechten op elkaar lijken. Maar hier heb ik nooit problemen mee gehad. Dit is geen game die draait om de vele combo’s, finishing moves en diepgaande combat. Je hebt een lichte aanval, een zware aanval en je kan ontwijken. Daarnaast kan een aanval geblokkeerd worden. De manier waarop deze gevechten in beeld gebracht worden is echter zo sterk en spectaculair dat het nooit vervelend is om aangevallen te worden. Je vecht nooit tegen meer dan één vijand tegelijk, waardoor de ontwikkelaar volledige controle heeft over hoe een gevecht in beeld gebracht wordt. Dat is niets minder dan cinematisch te noemen. Vanaf het eerste gevecht is het dan ook duidelijk dat ook hier alle bewegingen via de motion capture-technologie vast zijn gelegd. En ja, hier laat Hellblade 2 haar brute kant zien. Want er gaan behoorlijk wat zwaarden door hoofden en bloed wordt duidelijk niet geschuwd.

De afwisseling tussen de ‘loop scenes’, de puzzels en de combat zijn goed in balans. Nergens voelen de puzzels of een aanval van een vijand als de typische ‘we maken de game wat langer’-momenten, maar altijd is het, zoals Ninja Theory het wil, in dienst van het verhaal. Het verhaal is het belangrijkste in de game en alles is daaraan ondergeschikt. En hiervoor is de studio te prijzen. Ze hadden makkelijk een game af kunnen leveren waarin de vele buitengebieden groter waren gemaakt om ze vol te stoppen met secundaire missies, om zo de game veertig uur te laten duren. Maar nee, dat is niet wat de visie achter de game was.

Het is een verhaal van A tot Z. En daardoor is Hellblade 2, net zoals het eerste deel, geen bijzonder lange game. Met acht tot tien uur zie je de credits over je scherm gaan. Er is veel gesproken over de lengte van het spel. Persoonlijk speel ik liever een spel van deze lengte wat zo compleet af voelt, dan dat ik na vijftig uur een openwereld-game weg moet leggen omdat ik er zelf een beetje klaar mee ben. Maar dat is heel persoonlijk, uiteraard.

Senua’s Saga: Hellblade II is geen revolutie zoals het eerste deel dat was, maar weet alle punten uit dat spel te pakken, grootser te maken en te verbeteren. Op visueel en auditief vlak weet Ninja Theory de lat gigantisch ver omhoog te brengen en een ervaring te brengen zoals we nooit eerder hebben meegemaakt. De gehele game wil jou als speler meenemen op een avontuur waarin de hoofdpersoon niet alleen vecht tegen de wereld om haar heen, maar ook een bijzondere interne strijd levert. Het brengt deze elementen op een bijzonder sterke manier samen en maakt Senua’s tweede avontuur een game die niet gemist mag worden.