Review: The Lord of the Rings: The Rings of Power – aflevering 2.5 ‘Halls of Stone’

Diep in de bergen is licht slechts een vage, donkere herinnering. In ‘Halls of Stone’ ontvouwt zich een tragedie van de zuiverste soort. Het is het type tragedie dat, zelfs wanneer het lot onverbiddelijk vaststaat en de duisternis met elke ademhaling dichterbij komt, je hart toch laat smachten naar een andere uitkomst. Je weet dat de wereld op een pad van chaos en ellende afstevent, maar toch ontwaakt er een sprankje hoop in jou als kijker. De dreigende catastrofe weeft een tapijt van onheil, en je voelt een beklemmende angst over hoe diep de afgrond zal zijn voordat het verhaal zijn onvermijdelijke einde bereikt. Dit is ook het moment waarop het tweede seizoen voor het eerst de sluier oplicht en dieper duikt in zijn centrale thema: macht, en wat er gebeurt met stervelingen wanneer zij deze in handen krijgen.

Voor degenen die bekend zijn met het bronmateriaal, zijn deze thema’s niet nieuw. Zowel de films van Peter Jackson als het oorspronkelijke werk van Tolkien benadrukken hoe Saurons immense slechtheid en de corrupte aard van de Ene Ring zijn geworteld in de transformatie van mensen. Met ‘Halls of Stone’ biedt The Rings of Power een diepere blik op de momenten die hieraan voorafgingen, en onderzoekt het de persoonlijke zwaktes die deze transformaties mogelijk maken, evenals de mensen wiens medeplichtigheid het verval in gang zet. In deze vijfde aflevering lijkt het seizoen zijn centrale thema te hebben gevonden: een thema dat niet alleen intrigerende momenten creëert, maar bijna fungeert als een karakterstudie die het lot van heel Middle-earth bepaalt.

De aflevering slaagt erin om het verhaal vanuit meerdere perspectieven te belichten. Zo brengen we veel tijd door in Eregion, waar Sauron, nu vermomd als Annatar, ‘Heer der Gaven’, samenwerkt met Celebrimbor aan de nieuwe ringen. Ringen die niet gemaakt zouden moeten worden, maar die toch noodzakelijk lijken. Niet alle gevechten worden gewonnen met wapens. Corruptie, manipulatie en uitbuiting zijn net zo krachtige middelen. Tegelijkertijd gaat de mensheid in Númenor, na de machtsgreep van Pharazôn, een donkere toekomst tegemoet, terwijl een Ring van Macht in Khazad-dûm juist licht in de duisternis brengt. Maar is dat wel een goede zet?

Wetende dat Sauron Celebrimbor’s geest langzaam maar zeker beïnvloedt en zijn gedachten manipuleert, brengt een dreiging met zich mee die de hele wereld overschaduwt. Het proces van verval en de toenemende spanning wanneer beide personages met elkaar spreken, roepen een gevoel van onzekerheid op, waarbij de waarheid altijd twijfelachtig blijft. Heeft Celebrimbor een idee dat de toekomst van Middle-earth veiligstelt, of zijn het Saurons manipulaties die het goede overschaduwen met naderend kwaad? Wat deze scènes zo sterk maakt, is dat Annatar geen openlijke kwaadaardigheid toont. Celebrimbor is een goedhartig persoon, iemand die de wereld beter wil achterlaten dan hoe hij haar aantrof. Annatar speelt niet in op hebzucht of machtswellust, maar weet heel slinks juist in te spelen op Celebrimbor’s goedheid en trots, en verdraait deze tot iets slechts. Hij stapelt zoveel lagen van angst en schuld op elkaar dat hij langzaam de psyche van de elvensmid breekt. Zelfs wanneer Celebrimbor beseft dat de ideeën niet de zijne zijn, volgt hij Annatar, denkend dat hij het juiste doet. Maar het juiste kan niet langer worden onderscheiden. Annatar bespeelt Celebrimbor. Hun interacties voelen intens en tragisch, alsof ze ooit vrienden waren die nu in een gevaarlijke spiraal zijn beland.

Dit maakt Sauron tot een fascinerend personage. Niet al zijn slechte daden werden op het slagveld verricht, waar het bloed van elfen, mensen en orcs rijkelijk vloeide. The Rings of Power trekt Saurons kwaadaardigheid weg van het slagveld en maakt het persoonlijker, waardoor hij een veel dieper en interessanter personage wordt. Hij is meer dan het brandende oog uit The Lord of the Rings of juist dat personage in dat imponerende harnas; hij voelt steeds meer aan als een oude vriend die je ooit hebt gekend. En dat maakt hem gevaarlijk, vooral nu zijn invloed zich uitstrekt tot in Khazad-dûm.

Nadat hij een Ring van Macht heeft verkregen, verliest koning Durin geen tijd om zijn positie te versterken, zowel in zijn eigen rijk als onder de andere dwergen. Niet alleen door licht te brengen in de duisternis en zo zijn koninkrijk van hun lot te redden, maar ook door de ring hem in zijn greep te laten nemen. De ring verleent Durin een bovennatuurlijke kennis van steen en aarde, en na het oplossen van de problemen in zijn rijk, negeert hij de raad van de Stone Singers en begint hij zoveel mogelijk rijkdom uit de grond te halen. En wie The Lord of the Rings gelezen of gezien heeft, weet dat de dwergen uiteindelijk te diep groeven, en daarmee een oud kwaad wekten.

Hoewel Sauron en zijn ringen momenteel ver van Númenor verwijderd zijn, heeft Elendil desondanks genoeg nieuwe problemen om mee te worstelen. Zijn belofte aan Míriel wordt plotseling veel moeilijker om na te komen. Er is geen twijfel meer over het recht van Pharazôn (nu Ar-Pharazôn, een voorvoegsel dat koningschap aanduidt) om te regeren. Maar regeren uit de juiste motieven is hier niet aan de orde. Pharazôn begint snel met het afbreken van de gedane zaken van het oude leiderschap, waaronder het ontnemen van maatschappelijke posities aan de getrouwen van Míriel, het afdwingen van nieuwe waarden en het uitbuiten van fouten in de samenleving voor eigen gewin. Zelfs heilige plekken worden geschonden door gevaarlijke woorden en dodelijke gebeurtenissen. Bloed wordt vergoten waar het niet hoort te vloeien. Númenor treedt een nieuw tijdperk binnen, waarin velen hun dood zullen vinden.

Met ‘Halls of Stone’ zet The Rings of Power het begin van een ware revolutie in gang. Het volk komt in opstand. Númenor is nog niet door Saurons aanwezigheid aangetast, maar de prachtige stad verandert langzaam in een plek waar wrok, pijn en verkeerde ambities het slechtste in de mens naar boven halen. Allianties worden gesmeed en gebroken, relaties beginnen en eindigen, en het leven is geen vanzelfsprekendheid meer. The Rings of Power laat zien dat corruptie alleen voet aan de grond krijgt als mensen het toestaan. En medeplichtigheid hieraan kan vaak onvrijwillig zijn.

‘Halls of Stone’ is misschien wel mijn favoriete aflevering van het seizoen tot nu toe. Het brengt belangrijke verhaalelementen samen, biedt kleine lichtpuntjes, maar wordt constant overschaduwd door duisternis en kwaad. Kwaad dat schuilt in de woorden van een vriend, in de goede bedoelingen van een dochter en zelfs in gesprekken tussen vader en zoon. De inzet is hoog wanneer de orcs Eregion naderen, Gil-galad weigert te handelen tegen een dreigende oorlog, Galadriel het kamp van Adar bereikt, en de negen ringen voor de mensen worden gesmeed…